.Ανησυχία επικρατεί το τελευταίο διάστημα σε σχολικές κοινότητες, από την Θεσσαλονίκη ως την Κρήτη , λόγω της εμφάνισης κρουσμάτων στρεπτόκοκκου τύπου Α (Group A Streptococcus – GAS). Πρόκειται για ένα βακτήριο το οποίο είναι μεν συχνό και αντιμετωπίσιμο, αλλά όταν δεν εντοπίζεται έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει από απλές λοιμώξεις έως και σοβαρές καταστάσεις για την υγεία. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), με ανακοίνωση που εξέδωσε στις 24 Μαΐου 2025, παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες και χρήσιμες πληροφορίες για το κοινό, τους γονείς και τα σχολεία, ενώ καθιστά σαφές πως δεν συντρέχει λόγος πανικού.
Τι είναι ο Στρεπτόκοκκος τύπου Α;
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι ένα κοινό Gram-θετικό βακτήριο που μεταδίδεται κυρίως μέσω σταγονιδίων από το στόμα και τη μύτη. Στην καθημερινή του μορφή, προσβάλλει το ανώτερο αναπνευστικό, το δέρμα και τους μαλακούς ιστούς. Οι συνηθέστερες λοιμώξεις περιλαμβάνουν φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, οστρακιά και δερματικές λοιμώξεις (όπως η πυοδερμία). Ωστόσο, σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρές και επεμβατικές λοιμώξεις, όπως σηψαιμία, νεκρωτική απονευρωσίτιδα και σύνδρομο τοξικού σοκ.
Η μετάδοσή του είναι εύκολη, κυρίως όταν υπάρχει στενή επαφή με μολυσμένα άτομα ή επιφάνειες – γεγονός που τον καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνο σε περιβάλλοντα όπως τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί.
Τα πρόσφατα περιστατικά που εντοπίστηκαν σε σχολικές μονάδες αφορούν κυρίως σε παιδιά με ήπια συμπτώματα. Παρότι σε μεμονωμένα περιστατικά καταγράφηκε ανάγκη για νοσηλεία, ο ΕΟΔΥ καθησυχάζει ότι πρόκειται για περιστατικά που αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία και δεν παρατηρείται έξαρση που να εμπνέει ανησυχία για τη δημόσια υγεία.
Η δημόσια παρέμβαση του Οργανισμού είχε στόχο τόσο την αποσαφήνιση της κατάστασης όσο και την υπενθύμιση των βασικών μέτρων πρόληψης που πρέπει να τηρούνται στα σχολικά περιβάλλοντα. Παράλληλα, δημοσίευσε αναλυτικές οδηγίες για γονείς και εκπαιδευτικούς.
Τι αναφέρει ο ΕΟΔΥ για τα μέτρα πρόληψης
Σύμφωνα με το ενημερωτικό φυλλάδιο του ΕΟΔΥ, το οποίο έχει αποσταλεί και στις εκπαιδευτικές μονάδες, η πρόληψη των λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο βασίζεται κυρίως στην υγιεινή και στην έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων. Τα κύρια προληπτικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- Καθημερινή ατομική υγιεινή
• Πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, ιδιαίτερα πριν το φαγητό και μετά τη χρήση της τουαλέτας.
• Χρήση αλκοολούχου διαλύματος (αντισηπτικό) όταν το πλύσιμο δεν είναι δυνατό.
• Αποφυγή επαφής με στόμα, μύτη και μάτια με άπλυτα χέρια. - Αναπνευστική υγιεινή
• Κάλυψη στόματος και μύτης με χαρτομάντιλο κατά το βήξιμο ή το φτάρνισμα.
• Απόρριψη του χαρτομάντιλου σε κλειστό κάδο και πλύσιμο χεριών αμέσως μετά.
• Σε περίπτωση απουσίας χαρτομάντιλου, χρήση του αγκώνα ως φραγμός. - Απομόνωση ασθενών
• Τα παιδιά με πυρετό ή πονόλαιμο πρέπει να παραμένουν στο σπίτι.
• Η επιστροφή στο σχολείο συνίσταται μόνο μετά από 24 ώρες αντιβιοτικής αγωγής και τουλάχιστον 24 ώρες χωρίς πυρετό. - Καθαριότητα και απολύμανση χώρων
• Ειδική μέριμνα για τον καθαρισμό επιφανειών, τουαλετών και κοινών αντικειμένων (π.χ. πόμολα, θρανία).
• Συχνός αερισμός των αιθουσών.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;
Οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο μπορεί να εκδηλωθούν με ποικίλους τρόπους, αλλά τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Έντονο πονόλαιμο, ιδιαίτερα κατά την κατάποση
• Πυρετό
• Πρησμένες και ερεθισμένες αμυγδαλές
• Πονοκέφαλο
• Κόπωση
• Εξανθήματα (ιδιαίτερα στην περίπτωση της οστρακιάς)
Σε πιο σοβαρές μορφές μπορεί να προκύψουν:
• Μυϊκοί πόνοι και αρθραλγίες
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Συμπτώματα σηψαιμίας (ταχυκαρδία, υπόταση, σύγχυση)
• Εμφάνιση πληγών ή φλεγμονής στο δέρμα
Η ταχεία διάγνωση και η άμεση χορήγηση αντιβιοτικών μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών.
Ποιος κινδυνεύει περισσότερο;
Αν και ο στρεπτόκοκκος τύπου Α επηρεάζει άτομα όλων των ηλικιών, τα παιδιά σχολικής ηλικίας (5–15 ετών) εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαλωτότητα λόγω της στενής κοινωνικής επαφής στο σχολικό περιβάλλον. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν χρόνια υποκείμενα νοσήματα, ανοσοκαταστολή ή συγχρωτισμός, η πιθανότητα για σοβαρότερες λοιμώξεις αυξάνεται.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Οι γονείς καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην παρακολούθηση της υγείας των παιδιών τους. Σε περίπτωση εμφάνισης των προαναφερθέντων συμπτωμάτων, είναι σημαντικό:
• Να μην στείλουν το παιδί στο σχολείο.
• Να επικοινωνήσουν με παιδίατρο ή γενικό γιατρό.
• Να ακολουθήσουν αυστηρά τις οδηγίες για την αγωγή (π.χ. χορήγηση πενικιλίνης ή άλλης αντιβίωσης για 10 ημέρες).
• Να ενημερώσουν το σχολείο για το περιστατικό ώστε να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα απολύμανσης.
Υπάρχει λόγος ανησυχίας;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Όχι, εφόσον τηρούνται οι οδηγίες. Ο στρεπτόκοκκος τύπου Α είναι συχνός και τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζεται επιτυχώς. Όπως τονίζει ο ΕΟΔΥ, “δεν απαιτούνται περιοριστικά μέτρα” σε σχολικές μονάδες ή κλείσιμο τάξεων, εκτός αν υπάρξει συντονισμένη εισήγηση από υγειονομικές αρχές και εμφανιστούν μαζικά κρούσματα.
Η έγκαιρη λήψη θεραπείας μειώνει σημαντικά τη μετάδοση, ενώ τα παιδιά παύουν να είναι μεταδοτικά μέσα σε 24 ώρες από την έναρξη της αγωγής.
Η εμφάνιση κρουσμάτων στρεπτόκοκκου στα σχολεία δεν αποτελεί λόγο για υπερβολικό φόβο, αλλά μια υπενθύμιση της σημασίας της πρόληψης, της ατομικής ευθύνης και της σωστής ενημέρωσης. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν στα χέρια τους απλά αλλά αποτελεσματικά εργαλεία για να περιορίσουν τη διασπορά: υγιεινή, επαγρύπνηση και συντονισμένη επικοινωνία με τις υγειονομικές αρχές.
Σε κάθε περίπτωση, οι δημόσιες υγειονομικές υπηρεσίες παρακολουθούν στενά την κατάσταση και βρίσκονται σε ετοιμότητα για τη διαχείριση τυχόν έξαρσης. Το σχολείο παραμένει ένας ασφαλής χώρος – με την προϋπόθεση ότι όλοι συμβάλλουν στην τήρηση των κανόνων.
Για περισσότερες πληροφορίες και αναλυτικές οδηγίες:
• Οδηγίες για το κοινό – ΕΟΔΥ
• Οδηγίες για σχολεία και οικογένειες (PDF)
Τι Οφείλουν να Κάνουν οι Δήμοι για την Αντιμετώπιση των Κρουσμάτων Στρεπτόκοκκου στα Σχολεία
Η ευθύνη για την πρόληψη και τον περιορισμό της διασποράς λοιμώξεων σε σχολικά περιβάλλοντα δεν βαραίνει μόνο τις οικογένειες και τους εκπαιδευτικούς. Οι δήμοι, ως αρμόδιοι για τη λειτουργία των σχολικών κτιρίων και τις υπηρεσίες καθαριότητας και υγιεινής, οφείλουν να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις άμεσα και προληπτικά:
- Ενίσχυση των συνεργείων καθαριότητας
Οι δήμοι πρέπει:
• Να εξασφαλίσουν την πλήρη καθημερινή καθαριότητα των σχολικών μονάδων, ιδίως των κοινόχρηστων χώρων (τουαλέτες, βρύσες, πόμολα, θρανία).
• Να ενισχύσουν τα συνεργεία απολύμανσης σε περίπτωση εντοπισμού κρούσματος.
• Να διαθέσουν έκτακτο προσωπικό καθαριότητας όπου παρατηρούνται ελλείψεις. - Διανομή υγειονομικού υλικού
• Παροχή επαρκούς αριθμού από αντισηπτικά, σαπούνια, χαρτομάντιλα, γάντια και μάσκες (εφόσον ζητηθούν).
• Ανάρτηση οδηγιών υγιεινής σε εμφανή σημεία των σχολείων με βάση τις οδηγίες του ΕΟΔΥ. - Συνεργασία με σχολικές επιτροπές και διευθυντές
• Άμεση ενημέρωση των σχολικών επιτροπών για κάθε νέο κρούσμα και λήψη αποφάσεων από κοινού.
• Καθιέρωση τακτικών ελέγχων και επαφών με τους διευθυντές για παρακολούθηση της κατάστασης. - Ενημέρωση γονέων και κοινού
• Έκδοση ανακοινώσεων σε τοπικό επίπεδο, με απλές οδηγίες και κατεύθυνση στους γονείς για το τι πρέπει να κάνουν.
• Οργάνωση, όπου χρειαστεί, ενημερωτικών εκδηλώσεων με συμμετοχή παιδιάτρων ή εκπροσώπων του ΕΟΔΥ. - Υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων
Σε συνεργασία με τις κοινωνικές υπηρεσίες, οι δήμοι μπορούν:
• Να παράσχουν δωρεάν πρόσβαση σε παιδιατρική εξέταση για παιδιά οικογενειών που αδυνατούν οικονομικά.
• Να διευκολύνουν με κοινωνικές υπηρεσίες γονείς που πρέπει να μείνουν στο σπίτι λόγω νόσησης παιδιών. - Ψηφιακή παρακολούθηση και διαχείριση περιστατικών
• Ανάπτυξη απλών ψηφιακών εργαλείων καταγραφής και ειδοποίησης για σχολικά κρούσματα, που να χρησιμοποιούνται από σχολεία και δημοτικές υπηρεσίες για την έγκαιρη κινητοποίηση.
Οι δήμοι διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας στον ευαίσθητο χώρο των σχολείων. Οι ενέργειες πρόληψης, η καθαριότητα, η διαφάνεια στην ενημέρωση και η άμεση αντίδραση στις ανάγκες των σχολικών μονάδων είναι προαπαιτούμενα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση κάθε υγειονομικής πρόκλησης.
πηγή: My OTA.gr
