Κ- Μου έβαλε τρικλοποδιά, το έκανε επίτηδες. Μου έπεσαν όλα τα βιβλία από τα χέρια. Μέχρι να τα μαζέψω άργησα στο μάθημα.
Μ- Είναι όλα ψέματα, τα βγάζει από το μυαλό του.
Δ- Συμφωνήσατε να μην επιτίθεστε και να μην κατηγορείτε ο ένας τον άλλον.
Δ-Μπορείς Κ να μας πεις σε ποια σημεία συμφωνείτε εσύ και ο Μ;
Ο διάλογος αυτός είναι απόσπασμα σεναρίου σχολικής διαμεσολάβησης, μιας μεθόδου πρόληψης της ενδοσχολικής βίας μέσα από τη διαχείριση των συγκρούσεων που προκύπτουν μεταξύ μαθητών. Ο Κ. και ο Μ. είναι μαθητές που διαφωνούν και ο Δ. είναι ο συμμαθητής τους, που διαμεσολαβεί στη διαφωνία.
Η σχολική διαμεσολάβηση βασίζεται στον διάλογο, στην ενσυναίσθηση και στην ενεργητική ακρόαση και είναι μια διαδικασία, στην οποία μαθητές και μαθήτριες, αφού εκπαιδευθούν από εκπαιδευτικούς που γνωρίζουν τη μέθοδο, αναλαμβάνουν τον ρόλο του διαμεσολαβητή για την επίλυση των διαφορών ανάμεσα σε συμμαθητές και συμμαθήτριές τους.
Οδηγός για τη σχολική διαμεσολάβηση, για την επίλυση συγκρούσεων στο σχολείο από ομηλίκους -μια πρακτική εναλλακτική στον παραδοσιακό σύστημα επίλυσης συγκρούσεων στο σχολείο και απόδοσης ευθυνών και τιμωριών από ενηλίκους- εκδόθηκε από τη μη κυβερνητική οργάνωση ΑΝΤΙΓΟΝΗ-Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για το Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία και το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας.
Ο Οδηγός απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να εντάξουν πρόγραμμα διαμεσολάβησης ομηλίκων στο σχολείο τους και περιλαμβάνει σχέδια των εκπαιδευτικών εργαστηρίων πιλοτικού προγράμματος εκπαίδευσης μαθητών στη διαμεσολάβηση που υλοποιείται στη Θεσσαλονίκη από την ΑΝΤΙΓΟΝΗ και το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας.
“Είναι ένας θεσμός που υπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια στο εξωτερικό και έχουν γίνει κάποιες απόπειρες τα τελευταία επτά χρόνια στην Ελλάδα”εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων της ΜΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ, Σοφία Κυπριανίδου.
Ο οδηγός είναι μια πρόταση για το πως οδηγούνται σε ένα τραπέζι διαλόγου αντικρουόμενες πλευρές και το ρόλο διαμεσολαβητή αναλαμβάνουν μαθητές, με την εμψύχωση και την εκπαίδευση που έχει προηγηθεί από καθηγητές, ανέφερε στη διάρκεια εκδήλωσης – παρουσίασης του οδηγού, η Ειρήνη Γρηγοριάδου ψυχολόγος, εκπαιδεύτρια της ΜΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ.
“Για να γίνει κάποιος διαμεσολαβητής πρέπει να το έχει επιλέξει ο ίδιος, σε ένα σχολείο που επίσης θα έχει επιλέξει και αποφασίσει να εφαρμόσει τη διαμεσολάβηση. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ελεύθερη επιλογή” διευκρίνισε.
Ο οδηγός περιλαμβάνει ένα μέρος θεωρητικό για τις βασικές αρχές της διαμεσολάβησης, πρακτικές προϋποθέσεις και πολύ συγκεκριμένα βήματα ως προς τον τόπο, τον χρόνο και τους ρόλους των ανθρώπων που χρειάζονται για τη διαδικασία.
Διαμεσολαβητές: ενεργοί ακροατές, που βοηθούν στην ανάδειξη σκέψεων
Οι διαμεσολαβητές εκπαιδεύονται ν’ ακούν ως ενεργοί ακροατές, να μην παίρνουν θέση ανάμεσα στις δύο πλευρές της σύγκρουσης, να μην επιβάλλουν λύσεις, αλλά να μπορούν να ακούν, να συναισθάνονται τις δύο αντικρουόμενες πλευρές και να τις βοηθούν να αναδείξουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές, τις επιπτώσεις της σύγκρουσης και πως οι δύο πλευρές από αντιμαχόμενες μπορούν να φθάσουν σε μία κοινή λύση, που θα ικανοποιεί όσο γίνεται και τις δύο πλευρές.
Στον οδηγό καταγράφονται και τα βήματα της διαδικασίας, πώς ξεκινά μία συνεδρία διαμεσολάβησης, τι γίνεται στην πορεία, πως κλείνει, αν ορίζεται εκ νέου συνάντηση, συμπεριλαμβάνονται υποδείγματα ερωτήσεων για τους διαμεσολαβητές, καθώς και σενάρια διαμεσολάβησης.
Στην εκδήλωση έγινε εκπαιδευτική προσομοίωση σχολικής διαμεσολάβησης από το Εργαστήρι Χωρίς Σύνορα και κατατέθηκαν εμπειρίες από προγράμματα σχολικής διαμεσολάβησης στην Ελλάδα.
Το πρόγραμμα σχολικής διαμεσολάβησης: ένα μακρύ ταξίδι αυτογνωσίας
Η Όλγα Δρόσου, διευθύντρια του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ αναφέρθηκε στο πρόγραμμα “Schools for Change” που υλοποιεί το Ίδρυμα σε συνεργασία με τη ΜΚΟ “ΑΝΤΙΓΟΝΗ”, τα εκπαιδευτικά εργαστήρια σε σχολεία με θεματικές : στερεότυπες αντιλήψεις, διακρίσεις, ρατσισμός, σχολικός εκφοβισμός,σχολική βία, ανθρώπινα δικαιώματα και τόνισε ότι το πρόγραμμα σχολικής διαμεσολάβησης και ο οδηγός ήταν το επόμενο βήμα.
“Για ένα μακρύ ταξίδι αυτογνωσίας” έκανε λόγο η Φωτεινή Σιάνου από το Κέντρο Έρευνας και Δράσης για την Ειρήνη (ΚΕΔΕ), αναφερόμενη στα προγράμματα επιμόρφωσης που παρακολουθούν οι εκπαιδευτικοί για να εκπαιδεύσουν στη συνέχεια τους μαθητές.
“Μαθαίνεις ποιος είσαι. Ένα μεγάλο τμήμα της επιμόρφωσης είναι αυτογνωσία, ένα μεγάλο τμήμα είναι η επικοινωνία και ένα μεγάλο κομμάτι είναι η επίλυση των συγκρούσεων” ανέφερε.
Η σχολική διαμεσολάβηση, όπως και η διαμεσολάβηση γενικά είναι εργαλείο ειρηνικής επίλυσης των διαφορών. Η διαμεσολάβηση λειτουργεί σε φυλακές, άρα μπορεί να έχει αποτελέσματα στα σχολεία, τόνισε.
Συνολικά 1.500 εκπαιδευτικοί εκπαιδεύτηκαν από το ΚΕΔΕ, είναι μεγάλος αριθμός για το δυναμικό του ΚΕΔΕ, αλλά μικρός σε σχέση με τους 70.000 εκπαιδευτικούς της χώρας.
“Όλα εξαρτώνται από την πρόθεση του εκπαιδευτικού, αν έχει πρόθεση να επικοινωνήσει με τα παιδιά, να συνδεθεί με τα παιδιά. Αξίζει τον κόπο να βρεθούν οι δυνάμεις εκείνες οι κοινωνικές που θα υποστηρίξουν τέτοια προγράμματα” επισήμανε.
Η Χριστίνα Χριστίδου, υπεύθυνη Γραφείου Αγωγής Υγείας Β’ Βάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, είπε ότι το 2009 ξεκίνησαν δύο, τρία σχολεία να εφαρμόζουν το πρόγραμμα σχολικής διαμεσολάβησης στο Νομό Θεσσαλονίκης και σήμερα συμμετέχουν 12 σχολεία, τονίζοντας ότι είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν ώρες στο σχολείο για να υλοποιηθούν τα προγράμματα επιμόρφωσης.
Όσοι έχουν πάρει μέρος στα προγράμματα αναφέρουν μόνο θετικές αποφάσεις, ότι αλλάζει η νοοτροπία στο σχολείο, ότι όλοι γίνονται πιο ανεκτικοί, δημιουργείται και καλύτερη ατμόσφαιρα στο σχολείο και μειώνονται τα φαινόμενα παρεξήγησεων και οι τιμωρίες.
“Μαθητές Α’ και Β΄ Λυκείου που συμμετείχαν στο πιλοτικά εργαστήρια που οργανώνει η ΜΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ τόνισαν ότι ακόμη κι αν δεν εφαρμοστεί το θεσμός της διαμεσολάβησης στο σχολείο τους, με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα βοηθήθηκαν να διαχειρίζονται καλύτερα τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και να έρχονται στη θέση του άλλου” τόνισε η κ. Κυπριανίδου.
Ο οδηγός για τη σχολική διαμεσολάβηση έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΜΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ – Αftodioikisi.gr
