Η οικονομική και η προσφυγική κρίση συνεχίζονται αμείωτες και δείχνουν για μια ακόμη φορά την έλλειψη ηγεσίας τόσο στη χώρα μας όσο και ευρωπαϊκά.Πάνω απ’ όλα η ηγεσία είναι μια σειρά από στόχους. Χωρίς στόχους ένας ηγέτης δεν μπορεί να μακροημερεύσει. Ή αν τελικά τα καταφέρει, θα έχει φροντίσει να ξεγελάσει τους ψηφοφόρους, να υποκλέψει τη συμπάθειά τους και γρήγορα θα πέσει με την ίδια ταχύτητα που ανήλθε. Ένας πολιτικός ηγέτης επιβάλλεται να δίνει όραμα στους ανθρώπους. Μέσα από την αισιοδοξία του, η οποία είναι απαραίτητη προϋπόθεση, να εμπνέει το λαό και να του δείχνει το δρόμο προς το καλύτερο. Το καλύτερο πολλές φορές μπορεί να θυμίζει ναρκοπέδιο προβλημάτων, όμως χαρισματικός ηγέτης είναι αυτός που μπορεί και λύνει τα προβλήματα, αυτός που είναι ικανός να πάρει θαρραλέες αποφάσεις και όχι ο μοιρολάτρης που συνεχώς σκέφτεται το ίδιο το πρόβλημα, περικυκλώνεται από αυτό και δεν είναι σε θέση να βρει την παραμικρή λύση.
Ο Bass κατηγοριοποίησε τους πολιτικούς ηγέτες σε τρεις ομάδες: Στην πρώτη περιλαμβάνονται οι εγωιστές (self – oriented), οι οποίοι είναι προσανατολισμένοι στον εαυτό τους, έχουν συχνά πολύ ισχυρές εξουσιαστικές τάσεις και σε σπάνιες περιπτώσεις είναι ευεργετικοί για το κοινό καλό. Δυστυχώς έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα τέτοιων ηγετών. Στη δεύτερη κατηγορία ο Bass τοποθετεί τους στοχοπροσηλωμένους ηγέτες, οι οποίοι είναι πραγματιστές και αφοσιώνονται στην επίτευξη των στόχων που έχουν θέσει εξ’ αρχής. Στην τρίτη και τελευταία ομάδα συναντάμε τους συνεργατικούς ηγέτες. Αυτή η μορφή ηγεσίας έχει τις απαιτούμενες δεξιότητες για την επίλυση των προβλημάτων και τον μετριασμό των συγκρούσεων μεταξύ των οπαδών τους και του κοινού καλού. Ο Μαξ Βέμπερ ακολούθως μίλησε για τους παραδοσιακούς ηγέτες (π.χ οι μονάρχες οι οποίοι νομιμοποιούν την εξουσία τους διαμέσου μακρόχρονων εθνικών πρακτικών), για τους χαρισματικούς και για τους ορθολογιστές – γραφειοκρατικούς.
Πολλοί ‘ηγέτες’ τα τελευταία έτη επέλεξαν να επενδύσουν στον λαϊκισμό και σε αμφίσημες ιδεολογικές επινοήσεις και εκμεταλλευόμενοι το φόβο του λαού και την ανάγκη του να βρει ένα αποκούμπι ελπίδας βρέθηκαν από την άκρη του φάσματος στην κορυφή. Ο σημερινός πολιτικός κόσμος του τόπου ηγείται μόνον κατ’ ευφημισμόν. Αντί να δουν την αλήθεια και να βρουν λύσεις, όπως πρέπει να κάνει η ηγεσία, αποποιούνται την ουσία του ρόλου τους και στρουθοκαμηλίζουν διαρκώς. Δεν καθοδηγούν και σε ουδεμία περίπτωση εμπνέουν. Το μόνο που κάνουν είναι να μένουν αποβλακωμένοι και να εκπληρώνουν κάθε λογής και κάθε προέλευσης απαιτήσει αδιαφορώντας για το κοινό καλό.
Η κρίση μαζί με το μνημόνιο, όπως έχουμε αναφέρει και άλλες φορές, έφτιαξε πολιτικές καριέρες και δημιούργησε διάφορες ‘ηγεσίες’. Όλον αυτό τον καιρό οι αντιπολιτεύσεις είχαν μπολιαστεί μέσα στον άκρατο λαϊκισμό και στις υποσχέσεις και αυτά τους ακολούθησαν και όταν έγιναν συμπολιτεύσεις. Απότομα προσγειώθηκαν στην πραγματικότητα όμως τα ανέμελα καταγγελτικά αντιπολιτευτικά χρόνια συνέχισαν να τους ορίζουν. Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία που βρίσκεται η χώρα μας, αλλά και ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, όχι μόνο δεν υπάρχει ισχυρός ηγέτης, αλλά το άσχημο είναι ότι ούτε καν φαίνεται στον ορίζοντα. Μακάρι τα πράγματα να ήταν ευοίωνα και αισιόδοξα όμως η ζωή φροντίζει να μας θυμίζει με κάθε ευκαιρία ότι όποιος σπέρνει ανέμους θερίζει θύελλες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΙΟΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ
