Χρήσιμα συμπεράσματα και αποφάσεις υπέρ των πολιτών και του περιβάλλοντος
Διεθνής αναγνώριση για ΠΕΣΥΔΑΠ
Ιστορικό
H πρόταση με τίτλο «Βαλκανική Δικτύωση για την ενδυνάμωση και ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη προστασία του περιβάλλοντος», που κατέθεσε ο ΠΕΣΥΔΑΠ στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποσκοπεί στην ανάπτυξη στην περιοχή των Βαλκανίων ενός κοινού υποβάθρου για την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη μιας συστηματικής προσέγγισης – ενός μακροπρόθεσμου Βαλκανικού πλαισίου συνεργασίας. Στο πλαίσιο αυτό ιδρύθηκε το Περιβαλλοντικό Αυτοδιοικητικό Διαβαλκανικό Δίκτυο συνεργασίας | Environmental Local Authorities Interbalkan Network (ELAIN), η χρηματοδότηση του οποίου εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Ευρώπη για τους πολίτες 2007 – 2013» και αξιολογήθηκε από την αρμόδια επιτροπή ως η 7η καλύτερη πρόταση προς χρηματοδότηση.
Κατόπιν συστηματικών επαφών του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αθήνας – Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ), την πρόκληση συμμετοχής στο δίκτυο συνεργασίας ανέλαβαν να ακολουθήσουν μεγάλοι αυτοδιοικητικοί φορείς των Βαλκανίων: ο ΠΕΣΥΔΑΠ (Leader – Ελλάδα), ο Δήμος του Νόβι Σαντ και ο Δήμος του Νις (Σερβία), ο Δήμος της Ριέκα (Κροατία), ο Δήμος του Ανατολικού Σαράγεβο και ο Δήμος της Μπιελινα (Βοσνία Ερζεγοβίνη), ο Δήμος των Τιράνων (Αλβανία) και ο Δήμος της Σόφιας (Βουλγαρία).
Στόχος είναι το κοινό υπόβαθρο να αποτελέσει την πλατφόρμα ανταλλαγής καλών πρακτικών, συνεχούς μεταφοράς πληροφοριών σχετικά με τις Ευρωπαϊκές και Εθνικές πολιτικές αλλά και τις τοπικές δράσεις στο τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και διαρκούς ενημέρωσης σε συνδυασμό με την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.
Σημαντική παράμετρος του σχεδίου είναι η συμμετοχή των πολιτών. Για τον λόγο αυτό: (α) διοργανώνονται τοπικές εκδηλώσεις από την διοίκηση του ΠΕΣΥΔΑΠ και των υπόλοιπων βαλκανικών δήμων, ώστε να συζητηθούν τα κοινά περιβαλλοντικά προβλήματα και να συνδιαμορφωθούν οι προτεραιότητες που θα πρέπει να έχει το περιβαλλοντικό δίκτυο συνεργασίας, (β) έχουν κατασκευαστεί πλατφόρμες επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων (www.elain.eu) και αξιοποιούνται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ώστε η διαδικασία της διαβούλευσης να είναι συνεχής και (γ) προωθείται η κινητικότητα, καθώς στα διεθνή συνέδρια συμμετέχουν στις αντιπροσωπείες εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και των επιχειρήσεων με την ιδιότητα των παρατηρητών (έχουν δικαίωμα διατύπωσης άποψης, χωρίς δικαίωμα ψήφου)
Το πρώτο διεθνές συνέδριο στην Αλβανία
Η πρωτεύουσα της Αλβανίας – η πόλη των Τιράνων – αποδέχθηκε την πρόταση του ΠΕΣΥΔΑΠ για διεξαγωγή στην έδρα της του 1ου διεθνούς συνεδρίου. Από τις εργασίες του συνεδρίου και ως αποτέλεσμα των πολύωρων διαπραγματεύσεων που ακολούθησαν, αποφασίστηκε από τους συμμετέχοντες – με την πρακτική του consensus – η υιοθέτηση μιας πλατφόρμας περιβαλλοντικής συνεργασίας, που θα εστιάζει στις παρακάτω συνιστώσες:
- Αντιμετώπιση περιβαλλοντικού θορύβου
- Αντιμετώπιση ηλεκτρομαγνητικής ρύπανσης
- Διαχείριση απορριμμάτων
- Διαχείριση υδάτων
- Αντιμετώπιση ατμοσφαιρικής ρύπανσης
- Ενίσχυση πολιτικών ενεργειακής απόδοσης
- Χρηματοδότηση δράσεων
- Επένδυση στην καινοτομία
Το δεύτερο διεθνές συνέδριο στην Βοσνία και Ερζεγοβίνη
Φιλοξενήθηκε από την πόλη της Μπιέλινα και κατόπιν συστηματικών συνεννοήσεων, ως προπαρασκευαστικό στάδιο των διαπραγματεύσεων, αποφασίστηκε να περιλαμβάνει τα ακόλουθα θεματικά πεδία:
(α) Την παρουσίαση των μηχανισμών πρόληψης και αντιμετώπισης των πλημμυρικών φαινομένων των εταίρων, με αφορμή την οικολογική καταστροφή που σημειώθηκε στην περιοχή των Βαλκανίων εξαιτίας των ραγδαίων βροχοπτώσεων. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται η συνθήκη της ανταλλαγής καλών πρακτικών και της διάχυσης της τεχνογνωσίας. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν από τους συμμετέχοντες αυτοψίες στο αστικό περιβάλλον του Δήμου της Μπιέλινας, όπου και έλαβαν γνώση για τις δράσεις που υλοποιήθηκαν από τους εμπλεκόμενους φορείς στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
(β) Την παρουσίαση νέων περιβαλλοντικών πολιτικών που υιοθέτησαν οι δημοτικές αρχές με αναφορά στην ομάδα περιβαλλοντικών προβλημάτων, την οποία προέκριναν οι αντιπροσωπείες του 1ου διεθνούς συνέδριου, ως βάση του περιβαλλοντικού δικτύου συνεργασίας. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται, η συνθήκη του follow up, της ανταλλαγής καλών πρακτικών και της διάχυσης της τεχνογνωσίας. Στο πλαίσιο αυτό, έλαβαν χώρα επισκέψεις σε περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες περιοχές και σημεία περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και συνδυάστηκαν με δράσεις, στις οποίες συμμετείχε ενεργά η κοινωνία των πολιτών. Άλλωστε σκοπός της ευρωπαϊκής συνοχής σε περιβαλλοντικό υπόβαθρο, που προωθείται με την υλοποίηση του σχεδίου, είναι η ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ όλων των επιπέδων της διακυβέρνησης, της κοινωνίας των πολιτών και των επιχειρήσεων, ώστε να συζητηθούν τα ευρωπαϊκά δικαιώματα και να διαμορφωθεί το όραμα για την Ευρώπη του 2020
(γ) Την παρουσίαση των αποτελεσμάτων από τα 2α τοπικά συνέδρια που έλαβαν χώρα σε όλους τους εταίρους. Με τον τρόπο αυτό ικανοποιείται η συνθήκη της πρόσβασης των πολιτών στην περιβαλλοντική πληροφορία και της συμμετοχής του κοινού στην διαδικασία λήψης αποφάσεων (public participation). Αξίζει να σημειωθεί ότι όλες οι χώρες που εκπροσωπούνται μέσω των αυτοδιοικητικών τους οντοτήτων στο δίκτυο έχουν προσχωρήσει στην σύμβαση του Άαρχους για την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στην λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στην δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα
(δ) Την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων για συνεργασία, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο που συμφωνήθηκε στο 1ο διεθνές συνέδριο. Με τον τρόπο αυτό ικανοποιείται η συνθήκη της βιωσιμότητας του ΕΛΑΙΝ
Τα συμπεράσματα του δεύτερου διεθνούς συνεδρίου
Ομόφωνα εγκρίθηκε η πρόταση του ΠΕΣΥΔΑΠ για:
(α) Εξειδίκευση και ίδρυση θεματικού υποδικτύου προστατευόμενων χώρων. Αποτελεί κοινή διαπίστωση το γεγονός ότι η αναπτυξιακή προοπτική μιας περιοχής ενισχύεται με τις συνεργασίες που προωθεί. Στο πλαίσιο αυτό, προτάθηκε η εγκαθίδρυση ενός εξειδικευμένου τόξου συνεργασίας και η δημιουργία μιας περιβαλλοντικής πλατφόρμας, μέσω της οποίας θα γίνεται εφικτή η ανάδειξη κοινών περιβαλλοντικών προβλημάτων των προστατευόμενων περιοχών που θα συμμετέχουν στο δίκτυο, η εφαρμογή κοινών δράσεων και πολιτικών και η εξεύρεση συντονισμένων λύσεων για την αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων. Σημαντική παράμετρος στην διαδικασία υλοποίησης θα πρέπει να είναι ο συμμετοχικός σχεδιασμός και η συμπερίληψη όλων των δρώντων στην διαδικασία, ώστε τα παραγόμενα αποτελέσματα αφενός να θωρακίσουν περιβαλλοντικά περαιτέρω τις περιοχές προστασίας και αφετέρου να αποτελέσουν το ικανό υπόβαθρο για την μόχλευση ευρωπαϊκών πόρων. Στο πλαίσιο αυτό, και με δεδομένο το γεγονός ότι κάθε εταίρος του ELAIN εποπτεύει ένα χώρο ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του, υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης του οικολογικού και πολιτιστικού αποθέματός του, με την δημιουργία ενός νέου θεματικού δικτύου, το οποίο μπορεί να χρηματοδοτηθεί από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τον ΠΕΣΥΔΑΠ προτάθηκε το Όρος Αιγάλεω.
(β) Διατήρηση του υφιστάμενου δικτύου με χρηματοδότησή του αποκλειστικά από της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(γ) Γεωγραφική διεύρυνση του δικτύου και επέκτασή του σε ανατολικές χώρες της Ευρασίας
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του συνεδρίου ο Πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ Γρηγόρης Γουρδομιχάλης τόνισε ότι: «Η ολοκλήρωση των επίπονων διαπραγματεύσεων μας αφήνει ιδιαίτερα ικανοποιημένους, καθώς καταφέραμε να φέρουμε το Όρος Αιγάλεω και τη δυτική Αθήνα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και των αποφάσεων. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Δήμο της Μπιέλινα για την άψογη φιλοξενία. Πλέον, περιμένουμε τους εταίρους στο τρίτο διεθνές συνέδριο, που θα διεξαχθεί στην Αθήνα, ώστε συλλογικά να εργαστούμε για το περιβάλλον και τους πολίτες. Ο ΠΕΣΥΔΑΠ επενδύοντας στην καινοτομία απορροφά πόρους από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία. Για τον λόγο αυτό αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές».
