Χιλιάδες στρέμματα καταπράσινου «σεντονιού» μας περιμένουν στο γειτονικό Χαϊδάρι, όπου κρύβεται ο μεγαλύτερος βοτανικός κήπος της ανατολικής Μεσογείου, την ύπαρξη του οποίου αγνοούν οι περισσότεροι Αθηναίοι.
Είναι ο μεγαλύτερος βοτανικός κήπος της ανατολικής Μεσογείου.
Τι θα λέγατε για μια κοντινή, μα πολύ ενδιαφέρουσα εξόρμηση από το πολύβουο κέντρο της Αθήνας, που θα σας φέρει πιο κοντά στην ομορφιά της φύσης;
Σας μιλάμε για το Βοτανικό Κήπο Ιουλίας και Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους ή αλλιώς το Διομήδειο Βοτανικό Κήπο, τον μεγαλύτερο βοτανικό κήπο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, με απίστευτη οργάνωση και εντυπωσιακή βλάστηση από φυτά και δέντρα, που σπάνια συναντά κανείς στην Ελλάδα.
Η δημιουργία του ξεκίνησε τη δεκαετία του ’50, χάρη στο κληροδότημα του ακαδημαϊκού Αλέξανδρου Διομήδους στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και την παραχώρηση της δασικής έκτασης όπου αναπτύσσεται ο Κήπος από το Υπουργείο Γεωργίας, ενώ οι εργασίες κατασκευής του στηρίχθηκαν στα σχέδια της πανεπιστημιακού H. Hammerbacher.
Ο χώρος παραδόθηκε στο κοινό το 1975. Από τότε, ωστόσο, έχουν δημιουργηθεί νέα τμήματα και διαδρομές.
Περνώντας την είσοδο του κήπου, ένας μαγικός κόσμος γεμάτος λυγερόκορμα δέντρα, πολύχρωμα λουλούδια, φαρμακευτικά φυτά, λιμνούλες με νούφαρα, σκιερούς διαδρόμους με μπαμπού και τόσα άλλα… ξεδιπλώνονται μπροστά στα έκπληκτα μάτια σας! Σε μια καταπράσινη έκταση 1.860 στρεμμάτων, πλημμυρισμένη από 2.500 είδη φυτών από όλο τον κόσμο, η φύση είναι η μεγάλη «πρωταγωνίστρια»!
Η ματιά «αγκαλιάζει» τρυφερά τα λουλούδια που λικνίζονται από το ανοιξιάτικο αεράκι, ενώ στον αέρα οι ευωδιές των τριαντάφυλλων του ροδώνα μπερδεύονται γλυκά με τη μυρωδιά της ρίγανης, της μέντας και του ανθισμένου θυμαριού… Πολύ γρήγορα θα το νιώσετε με όλες τις αισθήσεις σας γιατί τον αποκαλούν «Κήπο των απολαύσεων»! Ειδικές ταμπελίτσες με τα ονόματα των φυτών, γραμμένες στα ελληνικά και τα λατινικά, σας κατατοπίζουν για τα είδη των φυτών που συναντάτε, έτσι ώστε εκτός από την περιπλάνηση σ’ έναν καταπράσινο «παράδεισο», θα φύγετε από εδώ πιο πλούσιοι και σε γνώση…
Στο Διομήδειο Βοτανικό Κήπο έχει δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα στο οποίο συμβιώνουν και αναπτύσσονται αυτοφυή δασικά και καλλιεργούμενα είδη. Αυτό το χαρακτηριστικό τον καθιστά ως μία από τις πιο σπάνιες περιπτώσεις Βοτανικού Κήπου παγκοσμίως. Τα καλλιεργημένα τμήματα χωρίζονται σε θεματολογικές και γεωγραφικές ενότητες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τμήμα των Ιστορικών φυτών, με είδη που αναφέρονται από την Ελληνική Μυθολογία ως και την Παλαιά Διαθήκη! Για παράδειγμα, καλλιεργείται η Δάφνη (Laurus nobilis), η οποία ήταν αφιερωμένη στο θεό Απόλλωνα, ο Κισσός (Hedera helix), αφιερωμένος στον θεό Διόνυσο, ο Νάρθηκας (Ferula communis), στον βλαστό του οποίου ο Προμηθέας έκρυψε τη φωτιά για να τη μεταφέρει κρυφά από τους θεούς στους ανθρώπους.
Εδώ φύεται και το Κώνειο (Conium maculatum) με το οποίο θανατώθηκε ο φιλόσοφος Σωκράτης, αλλά και η Άκανθος (Acanthus spp.), της οποίας τα φύλλα εικάζεται ότι ενέπνευσαν τα κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού. Το ακάνθινο στεφάνι του Χριστού ήταν φτιαγμένο από Παλιούρι (Paliurus aculeatus) το οποίο καλλιεργείται στον κήπο αυτό, όπως επίσης και ο Κρίνος (Lilium candidum) που η Παναγία πήρε από τον Άγγελο, σταλμένο από τον Θεό, όπως αναφέρει η χριστιανική θρησκεία.
Συνεχίζετε την περιπλάνησή σας στον Ανθώνα, πλημμυρισμένο από καλλωπιστικά κυρίως φυτά σε 15 μεγάλα παρτέρια, αναρριχητικά φυτά, αρωματικά βότανα, μα πάνω από όλα με πανέμορφες τριανταφυλλιές σε απίστευτα χρώματα και μεθυστικές ευωδιές. Πάνω από 100 αρωματικές ποικιλίες τριανταφυλλιάς στολίζουν τον ροδώνα και μαγεύουν!
Είναι ίσως το πιο εντυπωσιακό τμήμα του κήπου, που αλλάζει χρώματα κι αρώματα ανάλογα με τις εποχές του χρόνου. Από τα παρτέρια που φιλοξενούν πολυετή είδη εντυπωσιάζει εκείνο με τις παιώνιες (Paeonia spp.), όπως και το γειτονικό παρτέρι με τις ίριδες (Iris spp.). Ιδιαίτερα ειδυλλιακές είναι οι λιμνούλες με τα νούφαρα και τα άλλα υδρόβια και υδρόφιλα είδη φυτών, όπως οι νερόκρινοι και η Lemna minor (Φακή του νερού). Στον Ανθώνα υπάρχουν συνολικά 25 λίμνες, που βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα και είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να υπάρχει συνεχόμενη ροή από τη μία στην άλλη. Μη χάσετε: «τη λίμνη με τα βήματα». Αξίζει, ακόμη, να προσέξετε τα τρία μεγάλα παρτέρια που φιλοξενούν τρεις διαφορετικές ποικιλίες κάννας σε χρώματα κίτρινο, κόκκινο και πορτοκαλί.
Περνώντας ανάμεσα από το διάδρομο με τα μπαμπού, οι αχτίδες του ήλιου μόλις που καταφέρνουν να διαπεράσουν τα ντελικάτα τους φυλλώματα. Στο τμήμα του κήπου με τα Οικονομικά φυτά καλλιεργούνται είδη που προσφέρουν διάφορα προϊόντα στον άνθρωπο (όπως φρούτα, λαχανικά, ξυλεία, ίνες, βαφές, ρητίνες, αρώματα…). Ένα από τα ομορφότερα σημεία του κήπου είναι η λίμνη με τον λωτό των Αιγυπτίων, που στην πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με λωτό ούτε με την Αίγυπτο, αφού κατάγεται από την τροπική Ασία.
Στα Φαρμακευτικά φυτά καλλιεργούνται ποικιλίες από βότανα και φυτά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία πολλών παθήσεων (π.χ. δίκταμος Κρήτης, μανδραγόρας, βάλσαμο, λουϊζα, φασκομηλιά, μαντζουράνα, δενδρολίβανο, τζίντζερ, λεβάντα, αλόη, βαλεριανή, αγγελική κ.ά.).
Στο Θερμοκήπιο και το Φυτώριο καλλιεργούνται φυτά που έχουν ανάγκη από ειδικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, όπως αυτά των υγρών τροπικών δασών (π.χ. ζαχαροκάλαμα, πιπέρι, «Μη μου άπτου» κ.ά.), αλλά και φυτά που απειλούνται από εξαφάνιση. Υπάρχουν, επίσης, πολλά εντυπωσιακά είδη κάκτων.
Στα δεξιά από την κύρια είσοδο του Διομήδειου Βοτανικού Κήπου βρίσκεται ο Δενδρώνας, που αποτελείται από 6 τομείς και είναι στολισμένος με εντυπωσιακά δέντρα από διαφορετικές ηπείρους της Γης (Μεσόγειος, Ασία, Αφρική, Βόρεια, Νότια και Κεντρική Αμερική, Ωκεανία). Ευκάλυπτοι (Eucalyptus spp.), ελιές, ακακίες, κέδροι του Άτλαντα (Cedrus libani subsp. atlantica), αγριοκαστανιές, δρυς, φοίνικες του Θεοφράτου, σινική γλεδισχία (Gleditchia sinensis) και η ιαπωνική καλλίκαρπος (Callicarpa arborea και Callicarpa japonica) είναι μερικά μόνο από τα δέντρα που ομορφαίνουν με την παρουσία τους το Βοτανικό Κήπο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στη Φυτοθήκη (Herbarium) του Κήπου διατηρούνται 19.000 αποξηραμένα δείγματα φυτών, το μεγαλύτερο τμήμα των οποίων προέρχεται από περιοχές που θεωρούνται προστατευόμενες και είναι ενταγμένες στο δίκτυο «NATURA 2000». Ο Διομήδειος Βοτανικός Κήπος είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης των Βοτανικών Κήπων BGCI.
Αν κουραστείτε από το περπάτημα, σε όλα τα μονοπάτια του κατάφυτου βοτανικού κήπου θα βρείτε παγκάκια για να ξαποστάσετε κάτω από τη σκιά των δέντρων και με μοναδικό ήχο το κελάηδημα των πουλιών…
Ο Διομήδειος Βοτανικός Κήπος είναι ιδανικός για όσους αγαπούν τη φύση και το περπάτημα, αλλά και όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για τα είδη δέντρων και φυτών που υπάρχουν στον κόσμο. Για τα παιδιά είναι ένας αληθινός «παράδεισος» για να τρέξουν ελεύθερα μέσα στη φύση, αλλά και να μάθουν να αναγνωρίζουν (τα μεγαλύτερα από αυτά) κάποια είδη δέντρων και φυτών. Φεύγοντας από την περιήγησή σας σε τούτο τον ξεχωριστό κήπο, αναμφίβολα θα νιώθετε πιο πλούσιοι σε ευεξία, συναισθήματα, γνώση…
Πού βρίσκεται: Ιερά Οδός 403, στην περιοχή Χαϊδαρίου (8 χλμ. από Αθήνα).
Ώρες λειτουργίας του Διομήδειου Βοτανικού Κήπου:
Kαθημερινά από 08:00-14:00
Σάββατο και Κυριακή: από 10:00-15:00
Ο Κήπος παραμένει κλειστός κατά την ημέρα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, την Καθαρά Δευτέρα, την Μεγάλη Παρασκευή, την Κυριακή του Πάσχα, την Πρωτομαγιά και το καλοκαίρι από 15 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου.
Πληροφορίες: τηλ.: 210-5811557
Πρόσβαση:
Με τα λεωφορεία Α16 (Πλατεία Κουμουνδούρου – Ελευσίνα), 812 (Πλατεία Κουμουνδούρου – Χαϊδάρι), Β16 (Πλατεία Κουμουνδούρου – Ελευσίνα), Γ16 (Πλατεία Κουμουνδούρου – Ασπρόπυργος), 811 (Μετρό Αιγάλεω – Χαϊδάρι), 866 (Σταθμός Μετρό Αιγάλεω – Ασπρόπυργος), Επίσης, τα λεωφορεία 801, 845 και Χ63.
Η πρόσβαση των λεωφορείων γίνεται από Ιερά Οδό (Στάση Διομήδειος) ή από Λεωφόρο Αθηνών (Στάση Ψυχιατρείο).
Είσοδος: Ελεύθερη
Χρήσιμες συμβουλές: Στον Διομήδειο Βοτανικό Κήπο δεν επιτρέπονται τα τροχοφόρα, τα κατοικίδια, τα ποδήλατα και τα παιχνίδια με μπάλα. Επίσης, απαγορεύεται να κόβετε λουλούδια ή φυτά. Τα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών πρέπει να συνοδεύονται και να μην απομακρύνονται στο δάσος
Ξεναγήσεις: Για γκρουπ ή σχολεία γίνονται ξεναγήσεις από κατηρτισμένους γεωπόνους, από Δευτέρα ως Παρασκευή, κατόπιν συνεννόησης με τους υπεύθυνους του Βοτανικού Κήπου στο τηλ.: 210-5811557
