.
Ειρήνη Χανιωτάκη Κοινωνιολόγος / Project Coordinator Διαβάζω για τους Άλλους
Σήμερα εορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα των Ηλικιωμένων, γνωστή και ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία» όπως ορίστηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών πριν από 33 χρόνια. Για πρώτη φορά, το δικαίωμα των ηλικιωμένων στην υγεία και την ευημερία αναφέρθηκε στο άρθρο 25 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα το 1948 ενώ ακολούθησαν αρκετά μη-δεσμευτικού χαρακτήρα πλαίσια πολιτικής προκειμένου να επισημαίνονται οι αυξημένες ανάγκες τους
1. Ενδεικτικά αναφέρονται το Διεθνές Σχέδιο Δράσης της Βιέννης για τη Γήρανση (1983) στο οποίο κατέληξε η Πρώτη Παγκόσμια Συνέλευση για τη Γήρανση, η Διακήρυξη για τη Γήρανση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (1992) ή, ακόμη, το Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης της Μαδρίτης για τη Γήρανση (2002). Στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη (ΕΚΧ) και στο άρθρο 4 εδάφιο 1 του Πρόσθετου Πρωτόκολλου αναφέρεται ρητώς ότι : «για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος των ηλικιωμένων ατόμων σε κοινωνική προστασία, τα Μέρη δεσμεύονται να λάβουν ή να προωθήσουν, απευθείας ή σε συνεργασία με δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς, τα κατάλληλα μέτρα που αποσκοπούν ιδίως στο να επιτρέπουν στα ηλικιωμένα άτομα να παραμείνουν, κατά το μεγαλύτερο δυνατό χρονικό διάστημα, ενεργά μέλη της κοινωνίας μέσω: α. ικανοποιητικών εισοδημάτων που τους επιτρέπουν να διάγουν αξιοπρεπή ζωή και να συμμετέχουν ενεργά στη δημόσια, κοινωνική και πολιτιστική ζωή, β. της διάδοσης πληροφοριών που αφορούν τις υπηρεσίες και τις διευκολύνσεις προς όφελος των ηλικιωμένων ατόμων και τις δυνατότητες γι’ αυτούς να προσφεύγουν σε αυτές
2. Δυστυχώς, παρά το άριστα θεσπισμένο πλαίσιο ανάμεσα στα κράτη μέλη του ΟΗΕ συμπεριλαμβανόμενης της Ελλάδας, η πραγματικότητα και η καθημερινή ζωή των ηλικιωμένων είναι αρκετά διαφορετική με έντονο το αίσθημα της αδυναμίας και της μοναξιάς. Μελέτες όπως αυτή της Sophie Gouthmuller του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Βιέννης, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PLoS One», ανέλυσε στοιχεία, που προήλθαν από την μεγάλη διεθνή Έρευνα για την Υγεία, τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση στην Ευρώπη (SHARE), που αφορά άτομα άνω των 50 ετών. Τρεις από τους παράγοντες που ενισχύουν τον κοινωνικό αποκλεισμό των ηλικιωμένων είναι η κακή υγεία τους (43,3%), η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης και η απομόνωσή τους από το οικείο περιβάλλον τους (27%)
3. Ο φαύλος αυτός κύκλος επιφέρει εκ νέου επιδείνωση της σωματικής και νοητικής υγείας. Δεν φτάνει λοιπόν να ευχόμαστε μόνο χρόνια πολλά στους ηλικιωμένους, να τους θυμόμαστε όταν πρέπει να ψηφίσουν και κατόπιν να τους αφήνουμε να βουλιάζουν στις αρρώστιες και τη μοναξιά. Οφείλουμε να δημιουργούμε και τις συνθήκες μέσα στις οποίες θα γηράσκουν με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Οφείλουμε να τους παρέχουμε τα μέσα για να απασχολούνται δημιουργικά και για να συνεχίζουν να είναι μέλη της κοινωνίας μας. Οφείλουμε να είμαστε δίπλα τους όταν καταπέφτουν, είτε έχουν παιδιά είτε είναι μόνοι στη ζωή. Οποιαδήποτε ιδιότητα, επάγγελμα ή θέση και αν κατέχουμε οφείλουμε να εντάξουμε στις προτεραιότητες μας την βελτίωση των συνθηκών της ζωής όλων των ηλικιωμένων συμπολιτών μας διότι οι «γέροι και οι γριές» δεν είναι «οι Άλλοι», ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ ΣΕ ΛΙΓΑ ΧΡΟΝΙΑ.
1Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ: Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ανακτήθηκε από https://unric.org/el/
2https://www.nchr.gr/images/pdf/apofaseis/Hlikiomena_atoma/EEDA_Ilikiwmena_atoma.pdf 3https://www.neakriti.gr/kosmos/1661577_psyhologia
