Διακοσμητικός πλέον ο ρόλος των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων – Νέα παρέμβαση από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων για τη νομιμότητα των συμβάσεων σε περίπτωση κατατμήσεων
Σε αναθέτουσα αρχή αναβαθμίζει την Οικονομική Επιτροπή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, υποβιβάζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τη λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών των ΟΤΑ (βλ. οικονομική και τεχνική υπηρεσία) και αποστεώνοντας πλήρως την πολιτική και ελεγκτική λειτουργία των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, που μετά την εκλογική διαδικασία εκφράζουν διά των αντιπροσώπων τους την τοπική κοινωνία.
Αυτό εισάγει με ειδική ρύθμιση ο υπουργός Εσωτερικών στο σχετικό νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση έως τη 10η Σεπτεμβρίου. Και όλα αυτά την ώρα που είναι σε εξέλιξη η κατάρτιση πορίσματος από την Επιτροπή με επικεφαλής τον συνταγματολόγο Ξενοφώντα Κοντιάδη, αλλά οι αιρετοί καταγγέλλουν πως δεν έχουν κληθεί να διατυπώσουν τις θέσεις τους για τον νέο κώδικα που θα διέπει τους ΟΤΑ.
Οι υπερεξουσίες
Συγκεκριμένα, με διάταξη που περιλαμβάνεται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο αναφέρεται ότι «η Οικονομική Επιτροπή ασκεί καθήκοντα αναθέτουσας αρχής για τις συμβάσεις έργου, μελετών, υπηρεσιών και προμηθειών ανεξαρτήτως προϋπολογισμού, πλην των περιπτώσεων που υπάγονται στην αρμοδιότητα του δημάρχου/περιφερειάρχη για την απευθείας ανάθεση».
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από εκτελεστικό όργανο και δεν διευκρινίζεται εάν θα λαμβάνουν την τελική έγκριση από το δημοτικό/ περιφερειακό συμβούλιο, καταργώντας επί της ουσίας την υπόστασή του ως βουλευόμενο όργανο που διά των αντιπροσώπων του εκφράζει τη βούληση των τοπικών κοινωνιών. Επίσης, στο ίδιο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι η οικονομική επιτροπή των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού «αποφασίζει αιτιολογημένα για την τροποποίηση του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου συμβάσεων σύμφωνα με την εφαρμοζόμενη σε κάθε περίπτωση νομοθεσία». Όπως επίσης ότι «στις συμβάσεις εγκρίνει το πρωτόκολλο παραλαβής με αιτιολογημένη απόφασή της».
Οι αλλαγές σε σχέση με τον «Καλλικράτη»
Η τροποποίηση είναι πολύ σημαντική και υποσκάπτει τη λειτουργία του δημοτικού/περιφερειακού συμβουλίου, γιατί με βάση τον «Καλλικράτη», που θεσμοθετήθηκε το 2010, η Οικονομική Επιτροπή των ΟΤΑ περιοριζόταν στο να «αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού, εκτός από εκείνες που σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις αποφασίζει το δημοτικό συμβούλιο», καθώς επίσης είχε το δικαίωμα να αποφασίζει «αιτιολογημένα και για τις περιπτώσεις απευθείας ανάθεσης προμηθειών, παροχής υπηρεσιών, εκπόνησης μελετών και εκτέλεσης έργων σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις».
Μεθοδεύοντας τον συγκεντρωτισμό
Έτσι, βούληση του Τ. Θεοδωρικάκου είναι η Οικονομική Επιτροπή των ΟΤΑ, η οποία ελέγχεται απολύτως από τη διοικούσα παράταξη, να αναλάβει υπερεξουσίες έναντι του δημοτικού/περιφερειακού συμβουλίου. Αυτή είναι ακόμη μία απόφαση του «γαλάζιου» υπουργού Εσωτερικών που αποδεικνύει τον συγκεντρωτισμό υπέρ της διοικούσας πλειοψηφίας συνθλίβοντας τη φωνή της αντιπολιτευόμενης μειοψηφίας και έρχεται μετά την τροποποίηση που έκανε ο ίδιος με τον Ν. 4623/2019 ενισχύοντας τη συμμετοχή τής πρώτης παράταξης στην Οικονομική Επιτροπή για να υποσκάψει την εκλογική αποτύπωση της απλής αναλογικής.
«Προεργασία» μέσω των ΠΝΠ
Βέβαια, ας μην ξεχνάμε ότι με την τελευταία Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) 161 της 22ης Αυγούστου 2020 ο υπουργός Εσωτερικών είχε αναβαθμίσει τον ρόλο της Οικονομικής Επιτροπής ως την απόλυτα υπεύθυνη για τις αναμορφώσεις των προϋπολογισμών των ΟΤΑ, όπου οι εισηγήσεις της είχαν «δεσμευτικό» χαρακτήρα για τη λήψη αποφάσεων του δημοτικού/περιφερειακού συμβουλίου. Η δε «απόφαση του συμβουλίου και ο έλεγχος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης έχουν διαπιστωτικό χαρακτήρα και δεν κωλύουν την εκτέλεση του προϋπολογισμού από την ημερομηνία της εισήγησης της Οικονομικής Επιτροπής» αναφέρεται στην ίδια ΠΝΠ, η ισχύς της οποίας είναι έως την 31η Δεκεμβρίου 2020.
Παρέμβαση για τη νομιμότητα των συμβάσεων
Την ίδια ώρα έχει ανακύψει μείζον ζήτημα με την τροποποίηση του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου δημοσίων συμβάσεων, κυρίως στο σκέλος των τεχνητών κατατμήσεων για ομοειδείς προμήθειες. Εσχάτως, η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) εξέδωσε νέα κατευθυντήρια οδηγία με την οποία διευκρινίζει την εφαρμογή του Νόμου 4412/2016 για τον υπολογισμό τής συνολικής εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης εντοπίζοντας «διαφορετικές και εσφαλμένες, πολλές φορές, ερμηνευτικές προσεγγίσεις για την εφαρμογή του», ιδίως στις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή επιλέγει να διαχωρίσει αυθαιρέτως τις επιχειρησιακές μονάδες, δηλαδή τα τμήματα των υπηρεσιών ή στις περιπτώσεις των δήμων τις δημοτικές ενότητες.
Η ΕΑΑΔΗΣΥ, αφού επισημαίνει ότι «απαγορεύεται, καταρχάς, η εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής εκτίμηση της αξίας της σύμβασης σε επίπεδο κάθε χωριστής επιχειρησιακής μονάδας», υπογραμμίζει ότι, «προκειμένου οι αναθέτουσες αρχές να διασφαλίσουν τον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό ευελιξίας των επιλογών τους, κρίσιμο είναι, κατά τον σχεδιασμό των προς ανάθεση συμβάσεων και τη σχετική υποδιαίρεσή τους σε τμήματα, να συνυπολογίζουν και την παράμετρο του ύψους τής εκτιμώμενης αξίας του κάθε μεμονωμένου τμήματος όπως αυτή διαμορφώνεται με τον συνυπολογισμό τυχόν δικαιωμάτων προαίρεσης». Αυτό απαντά στο σκέλος της συνολικής εκτιμώμενης δαπάνης προκειμένου να μην γίνεται παρανόμως υπέρβαση των οικονομικών ορίων που έχει ως αποτέλεσμα την ευνοϊκή μεταχείριση συγκεκριμένων προμηθευτών έναντι άλλων!
πηγή: Η ΑΥΓΗ
