H εκδήλωση της ελληνικής οικονομικής κρίσης ανέδειξε όλες τις παθογένειες του κράτους πρόνοιας και του τρόπου άσκησης της κοινωνικής πολιτικής από την κεντρική εξουσία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Νέοι, άνεργοι, γυναίκες και παιδιά είναι οι πρώτοι που πλήττονται. Το ποσοστό φτώχειας των νοικοκυριών είναι δραματικά υψηλό μετά από πολλές δεκαετίες.
Έτσι συχνά παρατηρείται και στο Δήμο μας, το φαινόμενο να σχηματίζονται ουρές για τη διανομή επιδομάτων και τροφίμων, προκειμένου να ενισχυθούν τα νοικοκυριά που πλήττονται.
Κι αυτό θεωρείται κοινωνική πολιτική ενώ απλά καταδεικνύει την κατάρρευση του βιοτικού μας επιπέδου.
Έχουμε ένα κοινωνικό κράτος μειωμένης αποτελεσματικότητας.
Γραφειοκρατία, δομικά και σχεδιαστικά λάθη, ανομοιομορφία δράσεων, έλλειψη τεκμηρίωσης και επικαιροποιημένων δεδομένων, έλλειψη αξιολογικών συστημάτων και διοικητικές αστοχίες, πελατειακοί μηχανισμοί και ακατάλληλες επιλογές πολιτικών έχουν υπονομεύσει το ρόλο της κοινωνικής προστασίας και έχουν κλονίσει δικαιολογημένα την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Σε μια τέτοια περίοδο που ο καθένας από εμάς έχει πληγεί, κυρίως λόγω των οικονομικών μεταβολών που έχει υποστεί το εισόδημά του, είναι ανήμπορος να υποστηρίξει τις ανάγκες του και γίνεται ευάλωτος στην περιθωριοποίηση, αναδεικνύεται ο ρόλος της κοινωνικής πολιτικής.
Μιας πολιτικής που θέτει ανθρωποκεντρικούς στόχους όπως: παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας, εξασφάλιση ικανοποιητικού επιπέδου παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού, ενίσχυση της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, δημιουργία θέσεων και διασφάλιση της εργασίας, προστασία του θεσμού της οικογένειας (μητρότητα, παιδιά, νέοι, ηλικιωμένοι, άτομα με αναπηρίες), ασφάλεια και προστασία του περιβάλλοντος και υλοποίηση δράσεων για την ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας και της αξιοποίησης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περιοχής.
Όλα αυτά που θεωρούνται αυτονόητα σε μια οργανωμένη και δομημένη πολιτεία, στη δική μας κοινωνία είναι ζητούμενα.
Τα παιδιά δεν έχουν μια ασφαλή παιδική χαρά να παίξουν.
Οι ανοικτοί αθλητικοί χώροι είναι ανεπαρκείς και εγκαταλελειμμένοι και τα κέντρα φιλοξενίας των ηλικιωμένων κατάντησαν αφιλόξενα, γιατί στερούνται βασικών υποδομών .
Οι υπηρεσίες υγείας δοκιμάζονται από την κρίση και πολύ συχνά τα κενά που παρατηρούνται, αναλαμβάνει να τα καλύψει η κοινωνία των πολιτών.
Τα σχολεία επαφίενται στην εφευρετικότητα των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων, για να ανταπεξέλθουν στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Το περιβάλλον γίνεται ανασφαλές και επικίνδυνο για τους κατοίκους.
Η υποστήριξη της οικογένειας είναι ανεπαρκής λόγω έλλειψης κατάλληλων δομών.
Το δίκτυο συγκοινωνιών δυσλειτουργεί, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τη δύσκολη καθημερινότητα των πολιτών που περιμένουν με τις ώρες το λεωφορείο προορισμού τους στη στάση.
Ο άνεργος ταλαιπωρείται στην χαοτική γραφειοκρατία, έστω για να πάρει μόνο πληροφορίες.
Η πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά είναι δύσκολη, αν όχι ανύπαρκτη. και δεν υπάρχει μια σύγχρονη βιβλιοθήκη ως χώρος συνάντησης και ανάπτυξης προβληματισμού και διαλόγου.
Γενικότερα η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ατόμου και το υποτιμούν.
Στην περίπτωση αυτή ούτε ο άνθρωπος είναι ευτυχισμένος ούτε οι κοινωνίες προάγονται.
Οι διαπιστώσεις αυτές καθιστούν αναγκαία τη δημιουργία ισχυρών κοινωνικών δομών με αρμοδιότητες προγραμματισμού, σχεδιασμού, συντονισμού και υλοποίησης πολιτικών και προγραμμάτων κοινωνικού χαρακτήρα.
Το ρόλο αυτό καλούνται και μπορούν να υπηρετήσουν οι Δήμοι, διεκδικώντας ακόμα μεγαλύτερη διεύρυνση και μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων, γιατί οι πολιτικές, για να είναι αποτελεσματικές, πρέπει να ασκούνται στο πλησιέστερο στον πολίτη επίπεδο διακυβέρνησης.
Οι Δήμοι, έχοντας πληρέστερη εικόνα των ιδιαίτερων τοπικών προβλημάτων, μπορούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές και να αναπτύξουν διαφοροποιημένες δομές, υπηρεσίες και ολοκληρωμένες δράσεις παρέμβασης για να βελτιώσουν το επίπεδο ζωής των πολιτών.
Η επιτυχής εφαρμογή των οραματικών στόχων, εκτός των υλικών μέσων, απαιτεί ισχυρές δημοτικές αρχές και ανθρώπους, με όραμα, με γνώση των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται, ηθική συγκρότηση, τεχνογνωσία, συλλογική αντίληψη και λειτουργία, ικανούς να ανταποκριθούν τόσο στις εθνικές όσο και στις ευρωπαϊκές προκλήσεις των σύγχρονων πόλεων.
Στην απαιτούμενη αναδιαμόρφωση του κοινωνικού κράτους, θα πρωταγωνιστήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση του μέλλοντος.
Ας ελπίσουμε ότι οι επόμενες δημοτικές εκλογές θα αναδείξουν στο Δήμο μας μια τοπική ηγεσία έτοιμη να διεκδικήσει σθεναρά έναν ισχυρότερο ρόλο σε θέματα κοινωνικής πολιτικής.
Σταυρούλα Μπαντούνα
Ψυχολόγος.
Μsc : Συμβουλευτική Ψυχολογία και Επ. Προσανατολισμός.
Υπεύθυνη Συμβουλευτικού Κέντρου ΓΣΕΕ
