Ο Αλέξανδρος Φλέμινγκ, «πατέρας» του πρώτου αντιβιοτικού, της πενικιλίνης, την οποία ανακάλυψε το 1928, το είχε προβλέψει. «Θα έρθει μια μέρα που όλοι θα μπορούν να προμηθευθούν πενικιλίνη, θα τη βρίσκουν σε όλα τα καταστήματα. Και οι αδαείς θα την καταναλώνουν με λανθασμένο τρόπο: σε μικρές δόσεις που όχι μόνο δεν θα σκοτώνουν τα μικρόβια, αλλά θα τα κάνουν πιο ανθεκτικά», είχε πει ο Σκωτσέζος βιολόγος στην ομιλία αποδοχής του Νομπέλ Ιατρικής που του απονεμήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1945. Δεν χρειάστηκε να περάσουν παρά λίγες δεκαετίες για να επιβεβαιωθεί. Το τέλος των αντιβιοτικών είναι πολύ κοντά – αν δεν έχει ήδη επέλθει.
Μικροβιακή αντοχή: ολοένα και πιο συχνά ακούμε αυτόν τον όρο. Τι σημαίνει όμως; Ποιος διαθέτει αυτή την αντοχή; Οι άνθρωποι ή τα μικρόβια; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: η αντοχή αφορά τα μικρόβια και την ικανότητά τους να αντιστέκονται στη δράση ενός ή περισσοτέρων αντιβιοτικών. Αντοχή στα αντιβιοτικά δεν αναπτύσσουν οι άνθρωποι και τα ζώα, αλλά τα μικρόβια που άνθρωποι και ζώα μεταφέρουν.
«Το αντιβιοτικό που χορηγείται σε έναν ασθενή για τη θεραπεία μιας λοίμωξης έχει σκοπό να σκοτώσει τα μικρόβια που την προκαλούν. Δυστυχώς, δεν σκοτώνει μόνον αυτά, αλλά όσα είναι ευαίσθητα στο συγκεκριμένο αντιβιοτικό, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων “καλών μικροβίων”, τα οποία χρειαζόμαστε. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να εξουδετερώσει τα μικρόβια που φέρουν τη γενετική πληροφορία η οποία τα καθιστά ανθεκτικά στη δράση του φαρμάκου. Αυτή η γενετική πληροφορία μεταδίδεται από όσα επιβιώνουν και σε άλλα μικρόβια και έτσι η ανθεκτικότητα εξαπλώνεται. Είναι αναπόφευκτο: κάθε φορά που παίρνουμε ένα αντιβιοτικό, συμβάλλουμε στη δημιουργία πιο ανθεκτικών μικροβίων», εξηγεί ο Ολλανδός δημοσιογράφος Rinke van den Brink –γκουρού του ιατρικού ρεπορτάζ στη χώρα του– στο μπεστ σέλερ βιβλίο του «Το τέλος των αντιβιοτικών».
Η 18η Νοεμβρίου έχει ανακηρυχθεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης για τα Αντιβιοτικά. Με αυτή την αφορμή, το European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) έδωσε στη δημοσιότητα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα γραφική αναπαράσταση του πώς εξαπλώνεται η αντοχή στα αντιβιοτικά: στην κοινότητα, σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης, κατά την επιστροφή από το ταξίδι, στην κτηνοτροφία. Στο γράφημα είναι προφανής ο ρόλος που διαδραματίζουν, μεταξύ άλλων, το πλύσιμο (ή όχι) των χεριών μας και τα αντιβιοτικά που φτάνουν στο πιάτο μας μέσω των τροφών.
Δεν μπορεί να αποφύγει κανείς την επαφή με τα μικρόβια – βρίσκονται παντού γύρω μας. Μπορεί όμως –και κυρίως οφείλει– να ενημερωθεί για το πού έχει οδηγήσει η άσκοπη λήψη αντιβιοτικών, ειδικά στη χώρα μας, που είναι πρωταθλήτρια στην κατανάλωσή τους, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ. Σε ολόκληρη την Ευρώπη αυξάνεται ο αριθμός των ασθενών που προσβάλλονται από ανθεκτικά βακτήρια· η αντοχή στα αντιβιοτικά αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία. Η λογική χρήση των αντιβιοτικών μπορεί να αναχαιτίσει την ανάπτυξη των ανθεκτικών βακτηρίων και έτσι τα αποτελεσματικά αντιβιοτικά να κληροδοτηθούν στις επόμενες γενιές. Η 18η Νοεμβρίου δεν είναι μακριά. Ας γίνει αφορμή να αναλογιστούμε πόση ζημιά προκαλούμε στον εαυτό μας, αλλά και στην ανθρωπότητα, κάθε φορά που ζητάμε από το φαρμακείο αντιβιοτικό για ένα απλό κρυολόγημα…
Παρέμβαση ΙΣΑ για διάθεση χωρίς συνταγή
Στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών προσφεύγει ο Ιατρικός Σύλλογος της Αθήνας (ΙΣΑ) για τη χορήγηση αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συνταγή. Οπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του, αποφάσισε να προσφύγει στον εισαγγελέα έπειτα από επανειλημμένες εκκλήσεις προς την πολιτεία να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τον περιορισμό της αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών.
Στην αναφορά του, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών επισημαίνει ότι οι ανθεκτικές λοιμώξεις αποτελούν μείζον πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, ένα πρόβλημα που πολλές φορές έχει επισημανθεί και από την επιστημονική κοινότητα, χωρίς όμως η πολιτεία να λαμβάνει κάποιο μέτρο για την αντιμετώπισή του.
«Εξακολουθούμε να διατηρούμε την πρώτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών σε κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα. Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τον μεμονωμένο ασθενή, αφορά κυρίως τη δημόσια υγεία. Μικρόβια που έτσι καθίστανται ανθεκτικά σε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή έχουν αποικίσει τα ελληνικά νοσοκομεία και απειλούν τους ασθενείς που νοσηλεύονται», υποστηρίζουν οι γιατροί της Αθήνας, τονίζοντας πως κάποιοι, επιτέλους, πρέπει να λάβουν τα σωστά μέτρα, να ελέγχουν και τα τιμωρούν εκείνους που διαθέτουν φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, εκθέτοντας τη δημόσια υγεία και την υγεία των πολιτών σε κίνδυνο.
πηγή: Καθημερινή
