Παντελής Πρεντάκης: Υπάρχει “τεχνόμετρο”; Τι είναι η τέχνη;

.
Μια εβδομάδα, ένα από τα σημαντικότερα θέματα που απασχολεί σχεδόν ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, είναι αυτό που συνέβη στην Εθνική Πινακοθήκη.
.
Υπάρχει ελευθερία και δημοκρατία στη χώρα μας, λέει ο δημιουργός και μπορώ να εκφράζομαι όπως θέλω..
.
Υπάρχει ελευθερία και δημοκρατία στη χώρα μας, λένε οι υπεύθυνοι της Εθνικής Πινακοθήκης και μπορούμε να εκθέτουμε όσα και όποια έργα κρίνουμε ότι πρέπει…
.
Υπάρχει ελευθερία και δημοκρατία στη χώρα μας λέει ο βουλευτής και μπαίνει μέσα στην Εθνική Πινακοθήκη και αποκαθηλώνει τα εν λόγω εκθέματα…
.
Κι από εκεί και πέρα, άρχισε το πανηγύρι της υποκειμενικής έκφρασης, κατά το δοκούν δηλαδή, της ελευθερίας και τις δημοκρατίας από ομάδες και μεμονωμένους αγωνιστές της, εικονολάτρες και εικονομάχους! Απειλές, εγκεφαλικοί ακροβατισμοί, εξυπνακισμοί, αφόρμιση γενικώς και από τις δύο πλευρές.
.
Κι είναι στη μέση ο σκεπτόμενος κόσμος να ταλανίζεται, νιώθοντας, άλλοτε ότι ανήκουν στους σκοταδιστές της οπισθοδρόμησης, του τραμπουκισμού και της λογοκρισίας κι άλλοτε στους σταυροφόρους της ελεύθερης έκφρασης της σύγχρονης κοινωνίας και της δίχως όρια τέχνης, στο όνομα του πολιτισμού των ανθρώπων.
.
Μπορεί ο καθένας να μπαίνει μέσα σε κάποιο δημόσιο κτήριο και να προβαίνει στην οποιαδήποτε μορφή βίας κι αυτοδικίας;
.
Υπάρχουν πολίτες δύο ταχυτήτων; Αυτοί που μπορούν να αυτοδικούν στο όνομα της προστασίας των πολιτών και αυτοί που δε μπορούν; Και τελικά ποιος τους έχρισε προστάτες μας και γνωρίζοντες το καλό μας;
.
Μήπως εν τέλει, ο καλύτερος διαφημιστής ενός ακόμα και ανεπαρκή καλλιτέχνη, είναι ο διώκτης του;
.
Μπορεί ένας δημόσιος λειτουργός να αποφασίζει κατά βούληση τον τρόπο και το περιεχόμενο λειτουργίας ενός δημόσιου φορέα; Έχει ο κάθε δημόσιος λειτουργός την υποχρέωση να απολογείται στην κοινωνία ή κι αυτός βρίσκεται στο απυρόβλητο; Κι είναι τελικά μόνο αυτοί που καταλαβαίνουν την τέχνη και “φροντίζουν” να καταλάβουν την τέχνη κι όλοι οι υπόλοιποι;
.
Μπορεί ένας καλλιτέχνης να καθορίζει ως έργο τέχνης οποιαδήποτε δημιουργία του;
.
Τα βραβεία ενός δημιουργού σε μια χώρα με συγκεκριμένες προσλαμβάνουσες, αποτελεί διαβατήριο για όλο τον κόσμο;
.
Υπάρχει “τεχνόμετρο”; Τι είναι η τέχνη; Είναι μια ανάγκη ή/και δυνατότητα μιας μερίδας ιδιαίτερα ευφυών ανθρώπων; Κι αν είναι έτσι, ποιος ο λόγος εκθέσεων στο ευρύτερο κοινό;
.
Είναι ή μπορούν να γίνουν τα πάντα τέχνη; Και τελικά ένας καλλιτέχνης με ποιο δικαίωμα μπορεί να μένει πάντα στο απυρόβλητο, οτιδήποτε και αν προτείνει;
.
Πολλά τα ερωτήματα, μα πολύ δύσκολες οι απόλυτες απαντήσεις τους.
.
Κι αν είναι να προοδεύσει μια κοινωνία και να κατακτήσει την διαχρονική εξέλιξή της, ας γίνουμε όλοι πιο ταπεινοί, πιο αυτογνώστες, πιο διορατικοί, πιο σκεπτικοί και λιγότερο φλύαροι…
.
Διότι, η ελευθερία του κάθε ανθρώπου, για να είναι αποτελεσματική στην εξέλιξη της κοινωνίας, πρέπει να υπάγεται σε ένα άγραφο προκαθορισμένο νόμο: να σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του διπλανού του!
.
Και η ελευθερία του ανθρώπου περιλαμβάνει ακόμα και τον Θεό του, τα πιστεύω του, τα σύμβολα του, τις αρχές του, τις αξίες του, τα ιδανικά του…
.
Πρεντάκης Παντελής