Η πυρκαγιά είναι ένα καταστροφικό φαινόμενο, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ανισορροπία των περιβαλλοντικών οικοσυστημάτων και γίνεται ολοένα και πιο απειλητική λόγω της κλιματικής αλλαγής ακόμα κι αν οφείλεται σε εμπρησμό, αμέλεια ή ατύχημα, όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές.
Οι πυρκαγιές πλέον είναι πιο φονικές, κι αυτό γιατί η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες σε διάρκεια περιόδους ξηρασίας και μείωση της υγρασίας της καύσιμης ύλης λόγω της παρατεταμένης λειψυδρίας. Όλα αυτά και οι ισχυροί άνεμοι αυξάνουν τον κίνδυνο της εμφάνισης, αλλά και της έντασης και διάδοσης της φωτιάς.
Η πυροπροστασία είναι το πιο καυτό θέμα τις μέρες μας. Ωστόσο τα ουσιαστικά μέτρα λείπουν. Αντί το κράτος να φροντίσει να εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις για την προστασία της ζωής, της περιουσίας και του φυσικού περιβάλλοντος και την ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία δασών και του περιαστικού πράσινου, εκδίδει απαράδεκτους κανονισμούς. Αντί για το σχεδιασμό ενός κανονισμού που στοχεύει στην παραγωγική συμμόρφωση όλων των ενδιαφερομένων σε ένα εθνικό σχέδιο πρόληψης η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που αφορά την πυροπροστασία ακινήτων και οικόπεδων, απλά ξεπλένει την κρατική ευθύνη και μετακυλίει το κόστος στις πλάτες των πολιτών.
Η εφαρμογή της ΚΥΑ των υπουργών Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Πολιτικής Προστασίας έχει μπει ήδη σε εφαρμογή αποθεώνοντας το αφήγημα της ατομικής ευθύνης, ενώ το κράτος μεταφέρει όλη την ευθύνη στους ιδιοκτήτες των ακινήτων, σφυρίζοντας αδιάφορα για τις δικές του ευθύνες.
Ωστόσο, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Την προηγούμενη Παρασκευή έληξε η προθεσμία για τις δηλώσεις για όσα ακίνητα βρίσκονται κοντά σε δάση ή άλση και στις 30 Ιουνίου λήγει η προθεσμία δηλώσεων για τα ακαθάριστα οικόπεδα. Οι ιδιοκτήτες θα πρέπει άμεσα να ολοκληρώσουν τις εργασίες απομάκρυνσης ξερόχορτων, σκουπιδιών, κλαδέματα δέντρων, θάμνων και την απομάκρυνση εύφλεκτων υλικών καθώς ο κίνδυνος πυρκαγιάς συνεχίζει να είναι μεγάλος.
Όλος αυτός ο όγκος από ξερά χόρτα και κλαδιά που είναι πολύ μεγαλύτερος από τις προηγούμενες χρονιές, ωστόσο, συσσωρεύεται σε πεζοδρόμια και πλατείες. Πως θα απομακρυνθούν; Με τι προσωπικό θα τα απομακρύνει η υπηρεσία του Δήμου; Και που θα πάνε να κομποστοποιηθούν; Ή μήπως και γι’ αυτό πρέπει να φροντίσουν οι δημότες σε συνεννόηση με ιδιωτική εταιρεία;
Οι Δήμοι με την ίδια ΚΥΑ καλούνται να καταχωρήσουν σε ειδικό μητρώο τις εν λόγω ιδιοκτησίες και να συγκροτήσουν τριμελείς επιτροπές ελέγχων που συγκροτούνται από έναν δασολόγο ή γεωπόνο, έναν μηχανικό και έναν ακόμα υπάλληλο του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του δήμου. Οι Δήμοι φορτώνονται δηλαδή με επιπλέον αρμοδιότητες, τη στιγμή που οι ενισχύσεις τους σε κρατική χρηματοδότηση και προσωπικό συνεχώς μειώνονται. Πως θα πραγματοποιήσουν τις αναγκαίες εργασίες, αλλά και τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που επιβάλλονται όσο και τους συνεχείς ελέγχους που προβλέπονται;
Το προσωπικό των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα οι εργαζόμενοι στις τεχνικές υπηρεσίες μόλις και μετά βίας καλύπτουν τις πάγιες υποχρεώσεις των Δήμων πόσο μάλλον να υλοποιήσουν τις συγκεκριμένες υποχρεώσεις σε αυστηρές και σύντομες προθεσμίες.
Τα κρατικά κονδύλια που εισπράττει ο Δήμος για την πυροπροστασία είναι ελάχιστα σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες. Τα διεκδικούν οι Δήμαρχοι ή μόνο καλύπτονται πίσω από τις ελλείψεις, παρουσιάζοντάς τις απλά ως πραγματικότητα; Έχουν κινητοποιηθεί συλλογικά; Σας έχουν προσκαλέσει ποτέ σε αγώνες διεκδίκησης, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις; Όχι, γιατί προτιμούν να κάνουν τις γνωριμίες τους κατ’ ιδίαν, να διαβουλεύονται, να διευρύνουν τις πολιτικές συμμαχίες και τα πάρε δώσε τους. Είναι τώρα καιροί να ξεσηκώνεται ο κοσμάκης; Να μαθαίνει να συμμετέχει και να αγωνίζεται για την ίδια του τη ζωή και την ποιότητά της;
Το πιο ξεκάθαρο σημείο του νόμου είναι οι προθεσμίες και τα πρόστιμα. Είναι λύση τα πρόστιμα; Δεν είναι πολιτική αναλγησία της πολιτείας την εποχή που η ακρίβεια καλπάζει; Βοηθάνε οι κανονισμοί που επιβαρύνουν με πρόσθετες δαπάνες τον οικογενειακό προϋπολογισμό χωρίς κάποια επιδότηση ή φοροαπαλλαγή, παρά μόνο πρόστιμα για να γεμίζουν τα δημόσια ταμεία, ενώ η κοινωνία βογκάει; Εκτός από το νέο χαράτσι που τους επιβάλλει για να εναρμονιστούν στον κανονισμό, η ύπαρξη ή μη της τεχνικής έκθεσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και ως πρόσχημα για να μην αποζημιωθούν από τις ασφαλιστικές εταιρείες όσοι έχουν ασφαλίσει τα ακίνητά τους από πυρκαγιές. Έτσι προστατεύεται ο πολίτης;
Η προστασία της ιδιοκτησίας και του περιβάλλοντος αποτελούν μέριμνα της πολιτείας βάσει των Άρθρων 17 και 24 του Συντάγματος. Έτσι η πρωταρχική προτεραιότητα ενός σοβαρού κράτους θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της πλήρους στελέχωσης της Δασικής Υπηρεσίας, των Πυροσβεστικών Δυνάμεων με επαρκές μόνιμο προσωπικό, τις απαραίτητες υποδομές και το σύγχρονο εξοπλισμό κατάσβεσης αλλά και την κατάλληλη εκπαίδευση και τον επαρκή εξοπλισμό των εθελοντών.
Πρώτιστη αναγκαιότητα είναι να καλυφθούν οι τεράστιες ανάγκες της Δασικής Υπηρεσίας και της Πυροσβεστικής με μόνιμο προσωπικό. Να γίνουν προσλήψεις με πλήρη επιχειρησιακή αξιοποίηση και εργασιακά δικαιώματα, και να καταργηθεί το καθεστώς της εποχικής εργασίας. Τι σημαίνει άλλωστε εποχιακές ανάγκες; Σε κάθε εποχή υπάρχουν έντονα φαινόμενα, εκτός από τις φωτιές, όπως καταιγίδες, έντονοι αέρηδες, χιόνια κλπ που μπορεί να είναι απειλητικά.
Οι μηχανικοί οργανωμένα και συντεταγμένα ήδη έχουν χαρακτηρίσει τον κανονισμό πυροπροστασίας ως ανεφάρμοστο, άδικο και παράλογο. Η Κεντρική Ένωση Δήμων θεωρεί ότι τόσο οι ιδιοκτήτες όσο και οι ήδη επιβαρυμένοι Δήμοι έρχονται αντιμέτωποι με υποχρεώσεις και αρμοδιότητες που δεν τους αναλογούν, καθώς η κεντρική διοίκηση δεν έχει μεριμνήσει, ως οφείλει, να τους παράσχει τα απαραίτητα και αναγκαία εργαλεία για να ανταποκριθούν.
Δεδομένης της υποστελέχωσης και της έλλειψης πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για να ανταπεξέλθει σε αυτές τις απαιτήσεις, η πολιτεία οφείλει να συμβάλει ενεργά, όχι με επιπλέον γραφειοκρατικές διαδικασίες, αλλά με αποτελεσματικά μέτρα στήριξης, ενίσχυσης, πρόληψης και έγκαιρου και αποτελεσματικού σχεδιασμού. Σε αυτό, η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να είναι συνδιαμορφωτής και όχι απλό εκτελεστικό όργανο, με λειψούς πόρους και προσωπικό, όπως τη χρεώνει ο νέος κανονισμός.
Να παρθούν άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα πυροπροστασίας από τον Δήμο, την Περιφέρεια και το Κράτος, με υπηρεσίες στελεχωμένες με αποτελεσματικά μέσα πυροπροστασίας και πυρόσβεσης.
Είναι λύση ο αποκλεισμός χώρων πρασίνου; Μήπως απλά η πολιτεία δηλώνει έτσι δημόσια την ανεπάρκειά της; Να κλείνει οάσεις δροσιάς όπως τα πάρκα και τα άλση τις ημέρες του καύσωνα.
Το βουνό μας είναι γεμάτο ξερόκλαδα και θάμνους που στο λεπτό μπορεί να λειτουργήσουν σαν προσανάμματα. Αυτά ποιός θα τα καθαρίσει; Το υπουργείο, η περιφέρεια; Τι κάνει ο Δήμος μας, ακόμα κι αν δεν είναι στη δική του δικαιοδοσία η απομακρυνσή τους; Φτάνουν οι απαγορευτικές κορδέλες στις προσβάσεις προς το βουνό και η 24ωρη περιφρούρηση κάποιων ευάλωτων σημείων;
Ο Δήμος μας οφείλει να διεκδικήσει ουσιαστική χρηματοδότηση για κατάλληλο προσωπικό, για πρόληψη και εξοπλισμό, ώστε να μη χρειαστεί να επέμβει με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει, αφού γίνει το κακό.
Κωνσταντίνος Σαρόπουλος
επικεφαλής της παράταξης “Μαζί με τους Πολίτες”
.
.
